Temat – “Działając razem wesprzyjmy dzieci, ich rodziny i społeczności, aby skończyć z ubóstwem”.
W tym roku przypada 30. rocznica przyjęcia Konwencji Praw Dziecka (UNCRC). Ten przełomowy traktat o prawach człowieka określa prawa obywatelskie, polityczne, gospodarcze, społeczne i kulturalne każdego dziecka, niezależnie od jego rasy, religii i zdolności.
W szczególności Konwencja uznaje prawo każdego dziecka do poziomu życia odpowiadającego jego rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, duchowemu, moralnemu i społecznemu. Ubóstwo szkodzi rozwojowi dzieci, a w konsekwencji prowadzi do niższych dochodów i uszczerbku zdrowia w dorosłym życiu. Kiedy ubóstwo dzieci jest uznawane za zaprzeczenie praw dziecka, ludzie na odpowiedzialnych stanowiskach i u władzy są prawnie zobowiązani do promowania, ochrony i wypełniania praw dzieci. Przede wszystkim należy koniecznie zająć się specyficzną dyskryminacją, jakiej doświadczają dziewczynki.
Dzieci, dla ich własnego dobra, muszą być uznawane za pełnoprawnych aktorów, a nie za bierne przedmioty wyborów dokonywanych w ich imieniu. Współdecydowanie dzieci jest jedną z podstawowych zasad Konwencji Praw Dziecka, która stwierdza, że dzieci i młodzież mają prawo do swobodnego wyrażania swoich poglądów i dostępu do wszelkich istotnych informacji dotyczących procesów decyzyjnych mających wpływ na ich życie.
Na wielu poziomach dzieci mogą dostarczyć spostrzeżeń, które nie od razu są dla innych oczywiste. Zaangażowanie dzieci musi być systematyczne, ustrukturyzowane i wyposażone w odpowiednie środki, aby było znaczące i skuteczne. Co najważniejsze, opinie dzieci, zwłaszcza głosy tych najbardziej bezbronnych, powinny być wysłuchane i potraktowane poważnie przy opracowywaniu skutecznych polityk i strategii zapobiegania ubóstwu dzieci oraz jego eliminacji. Kiedy dzieci i młodzież uczą się komunikować opinie, podejmować odpowiedzialności i decyzje, rozwijają wtedy poczucie przynależności, sprawiedliwości, odpowiedzialności i solidarności.
“Jak chronić prawa dzieci bez ochrony praw rodziców? Nie możemy mówić o dzieciach bez mówienia o ich rodzicach i rodzinach… To jak drzewo, rodzice są bazą, a dzieci gałęziami. Musimy dbać o dzieci, ale także o rodziców, aby podstawa była solidna”.
ATD Czwarty Świat Montreal, Kanada
Zaangażowanie dzieci może być w pełni zrealizowane tylko wtedy, gdy państwo wypełni swoje zobowiązania, a rodziny i społeczności będą wystarczająco wspierane poprzez działania i inicjatywy na rzecz zmniejszenia ubóstwa. To umożliwi im stworzenie przyjaznego i bezpiecznego środowiska, w którym dzieci będą mogły w pełni wykorzystać swój potencjał oraz swobodnie korzystać ze swoich praw.
Tegoroczny temat Międzynarodowego Dnia Walki z Ubóstwem przypomina nam, że nasze wysiłki na rzecz przezwyciężenia ubóstwa muszą dotyczyć realizacji wszystkich praw dzieci, zgodnie z zapisami Konwencji Praw Dziecka Narodów Zjednoczonych (UNCRC). Dzieciństwo to szczególny czas w życiu każdego człowieka. Jest to czas, w którym dzieci powinny być zachęcane do nauki, zabawy oraz rozwoju fizycznego i intelektualnego przez rodzinę, a także społeczność w bezpiecznym, opiekuńczym środowisku. Pielęgnowanie doświadczeń z dzieciństwa jest istotnym elementem rozwoju zdrowych i produktywnych przyszłych pokoleń.
Jednak dziś rzeczywistość dla milionów dzieci jest taka, że pozbawia się je pełnowartościowego dzieciństwa. Nie z własnej winy, dzieci żyjące w ubóstwie są pozbawione prawa do przetrwania, zdrowia, wyżywienia, edukacji, współdecydowania, ochrony przed krzywdą, wyzyskiem i dyskryminacją. Dla tych setek milionów dzieci, które codziennie cierpią z powodu ubóstwa, obietnica dzieciństwa ustanowiona w Konwencji Praw Dziecka nie została w pełni zrealizowana.
Agenda Organizacji Narodów Zjednoczonych 2030 kładzie podwaliny pod ograniczenie ubóstwa i zapewnia, że nikt nie pozostanie w tyle. Integralną częścią wysiłków na rzecz położenia kresu ubóstwu jest wdrożenie systemów ochrony socjalnej, które szczególnie uwzględniają potrzeby, problemy i prawa dzieci oraz ich rodzin. Obecnie większość dzieci żyjących w ubóstwie nie jest objęta ochroną socjalną. W celu wydźwignięcia dzieci i rodzin z ubóstwa oraz promowania włączenia społecznego i upodmiotowienia, musimy rozszerzyć zakres ochrony socjalnej, a także dopilnować, by były one dobrze zaprojektowane, odpowiednio finansowane, dostępne dla wszystkich potrzebujących oraz odpowiednie do zaspokojenia podstawowych potrzeb.
Jednakże sama polityka rządowa nie może doprowadzić do włączenia społecznego i dialogu społecznego, który ma zasadnicze znaczenie dla dotarcia do osób pozostawionych w tyle i przezwyciężenia ubóstwa we wszystkich jego wymiarach. Sieć Dzieci Tapori, na przykład, pokazuje ważne sposoby, w jakie dzieci mogą się połączyć, aby wzmocnić swoją pozycję i skuteczniej uczestniczyć w swoich rodzinach i społecznościach jako czynniki zmian. Takie inicjatywy muszą być wspierane przez rządy i społeczności jako elementy składowe integracji społecznej.
Kluczowe znaczenie ma uznanie współdecydowania dzieci za proces, a nie jednorazowe wydarzenie. Zbyt często konsultacje są mylone ze współdecydowaniem. Podczas gdy proces konsultacji gromadzi poglądy dzieci na konkretną kwestię lub pytanie, współdecydowanie oznacza, że dzieci faktycznie włączają się w proces decyzyjny.
Obchody 17 października każdego roku pokazują, w jaki sposób możemy angażować ludzi z różnych środowisk, by wspólnie działali na rzecz poszanowania praw człowieka i godności osób żyjących w ubóstwie. Dzieci i młodzież były zawsze zachęcane do udziału w obchodach 17 października w ONZ i na całym świecie. W ten sposób dostrzega się ważne role, które dzieci mogą odgrywać, dzieląc się swoją wiedzą zdobytą w codziennej walce z ubóstwem.
_*_*_*_*_*_*
Światowy Dzień Sprzeciwu Wobec Skrajnego Ubóstwa jest obchodzony 17 października od 1987 roku. Został uznany przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1992 roku jako Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem. Dzień ten promuje dialog i zrozumienie pomiędzy ludźmi żyjącymi w ubóstwie, ich społecznościami oraz społeczeństwem w ogóle. “Jest to okazja do uznania wysiłków i zmagań ludzi żyjących w ubóstwie, szansa dla nich, aby ich obawy zostały wysłuchane i moment na uznanie, że ludzie ubodzy są w przodownikami w walce z ubóstwem”. (Organizacja Narodów Zjednoczonych, Raport Sekretarza Generalnego, A/61/308, ust. 58)
Więcej informacji o inicjatywach, wydarzeniach i działaniach z okazji 17 października na całym świecie można znaleźć na stronach internetowych: overcomingpoverty.org i UNDESA.
Międzynarodowy Komitet ds. 17 października
12, rue Pasteur
F-95480 Pierrelaye, France
overcomingpoverty.org
international.committee@oct17.org
Poglądy przedstawione w niniejszym dokumencie niekoniecznie reprezentują poglądy Organizacji Narodów Zjednoczonych lub jej państw członkowskich.
Artykuł został przetłumaczony z języka angielskiego. Tekst oryginalny dostępny na stronie internetowej: http://overcomingpoverty.org/article/theme-and-concept-note-october-17-2019.
